Hướng Dẫn Học Rubik 4×4 Và Lưu Ý Cho Bé Khi Mới Bắt Đầu

Rubik 4×4 là một trong những loại đồ chơi khá phổ biến hiện nay. Trong bài viết này, POPS Kids Learn sẽ giới thiệu đến ba mẹ và bé công thức xếp rubik 4×4 và các cách giải rubik 4×4 đơn giản nhất. Cùng tham khảo nhé!

Giới thiệu về Rubik 4×4

Để bắt tay vào giải Rubik 4×4, ba mẹ và bé cần tìm hiểu và nắm chắc các kiến thức cơ bản của khối rubik 4×4, bao gồm những yếu tố sau:

Hình dạng và màu sắc 

Về hình dạng, khối rubik 4×4 tương đối giống như khối rubik 3×3, chúng đều là một khối lập phương có 6 mặt. Nhưng ở khối 4×4 rubik, mỗi mặt sẽ gồm có 16 ô vuông được sơn bằng một trong 6 màu cơ bản, trong đó: Mặt màu vàng đối diện với mặt màu trắng, mặt màu cam đối diện với mặt màu đỏ và mặt màu xanh da trời đối diện với mặt màu xanh lam.

Các mảnh của khối Rubik

Khối Rubik 4×4 được tạo thành từ các khối Rubik nhỏ được gọi là viên cạnh, viên góc và viên trung tâm. Cụ thể:

• Viên góc: Mỗi khối rubik 4×4 có 8 viên góc, mỗi viên góc có 3 mặt với 3 màu khác nhau
• Viên trung tâm: Mỗi khối rubik 4×4 có 24 viên trung tâm, mỗi viên chỉ có duy nhất một màu
• Viên cạnh: Mỗi khối rubik 4×4 cũng có 24 viên cạnh, những mỗi viên cạnh sẽ có 2 màu khác nhau

Các mặt và các lớp của khối Rubik

Các mặt của khối rubik 4×4 được đặt tên theo các chữ cái viết hoa R, L, U, B, F, D. Tùy thuộc vào cách người chơi cầm chúng, các mặt sẽ tương ứng với các màu sắc khác nhau. Các ký hiệu viết trên cũng tương ứng với các từ tiếng Anh của chúng gồm:

• R: Right – Mặt Bên Phải
• L: Left – Mặt Bên Trái
• U: Up – Mặt Phía Trên
• D: Down – Mặt Phía Dưới
• F: Front – Mặt Đằng Trước
• B: Back – Mặt Đằng Sau

Các lớp bên trong của khối rubik 4×4 sẽ được biểu thị bằng các chữ cái viết thường tương ứng với các mặt liền kề của chúng. Chúng sẽ có các ký hiệu lần lượt là r, l, u, b, f, d được thể hiện trong hình bên dưới.

Cách xoay các mặt

Các quy ước về cách xoay khối rubik 4×4 gần giống với các quy ước về cách xoay khối rubik 3×3. Đây là điều rất quan trọng để ba mẹ và bé có thể nắm vững các công thức và tiếp hành cách giải rubik 4×4 nhanh nhất.

• Ký hiệu chữ cái viết hoa R L U D F B hoặc viết thường r l u d f b: Xoay mặt tương ứng một góc 90 độ thuận chiều kim đồng hồ (có nghĩa là 1/4 vòng)
• Ký hiệu các chữ cái hoa có dấu ‘ như R’ L’ U’ D’ F’ B’ hoặc thêm i sau chữ cái viết hoa như Ri Li Ui Di Fi Bi: Xoay các mặt tương ứng một góc 90 độ theo hướng ngược chiều kim đồng hồ.
• Ký hiệu chữ cái viết hoa với số 2, ví dụ như R2 L2 U2 D2 F2 B2: Xoay các mặt tương ứng một góc 180 độ theo bất kỳ hướng nào mà người chơi muốn.

Lợi ích của việc chơi Rubik

Giải rubik 4×4 là một trò chơi giải trí lành mạnh mà đòi hỏi trí tuệ cao, giúp bé rèn luyện trí óc bằng việc tìm ra cách giải rubik 4×4 nhanh nhất. Ngoài ra, trong quá trình chơi khối rubik, bé yêu sẽ rèn luyện được khả năng kiên trì để tìm cách xếp rubik 4×4. Rubik sẽ giúp trẻ nhỏ phải nhớ các mặt gốc ban đầu của chúng và hình dung chúng một cách chính xác trong đầu để bé có thể thực hiện các bước xoay chính xác, mang lại hiệu quả rèn luyện trí nhớ ngắn hạn và giúp trí tưởng tượng vượt trội hơn.

• Mang lại những khoảng thời gian giải trí lành mạnh

Trong thời đại công nghệ số 4.0 hiện đại, việc các em học sinh được tiếp xúc với các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại thông minh từ sớm trở nên khá phổ biến. Nếu không có sự kiểm soát của ba mẹ thì có thể dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường. Do đó, ba mẹ có thể cho trẻ chơi khối rubik thay vì cho phép trẻ tiếp xúc liên tục với các thiết bị điện tử hàng giờ đồng hồ. Đồ chơi này vừa phù hợp để giải trí một người, vừa có thể chơi với bạn bè hoặc gia đình một cách dễ dàng

• Giúp trẻ hiểu hơn về các dạng hình học, màu sắc

Đồ chơi khối Rubik sẽ giúp trẻ học cách nhận biết và phân biệt các dạng hình học, cũng như màu sắc một cách hiệu quả. Bé trên 2 tuổi đã có thể làm quen và học tập với món đồ chơi trí tuệ này.

• Giúp rèn luyện khả năng ghi nhớ

Một lợi ích tuyệt vời khác của đồ chơi khối Rubik cho bé là giúp rèn luyện khả năng ghi nhớ. Bởi vì Khối Rubik yêu cầu người chơi phải ghi nhớ hầu như tất cả các công thức và quy tắc để giải thành công khối rubik 4×4. Các phụ huynh có thể cho con chơi khối rubik 4×4 hằng ngày để rèn luyện khả năng ghi nhớ.

• Tạo lập tính kiên trì

Tính kiên trì của trẻ em sẽ được tạo lập khi quay khối rubik. Đặc biệt là khi bé thực hiện giải mà không có công thức lắp rubik 4×4. Nhưng bất cứ điều gì có thể được tạo lập, và sự kiên trì cũng vậy. Trong quá trình chơi khối Rubik, bé sẽ học được tính kiên nhẫn, không bỏ cuộc trước những thử thách khó khăn và phải hết mình tìm cách giải quyết đến cùng.

• Duy trì khả năng ghi nhớ ngắn hạn

Một lợi ích tuyệt vời khác khi chơi rubik đối với trẻ nhỏ là nó có thể duy trì trí nhớ ngắn hạn. Vì vậy, những người hay quên nên chơi khối rubik để cải thiện khả năng ghi nhớ ngắn hạn của mình

• Rèn luyện sự tập trung

Tập trung là một kỹ năng rất cần thiết để trẻ học tốt ở trường và đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực khác của cuộc sống. Bên cạnh đó, đồ chơi rubik có thể rèn luyện cũng như sự tập trung một cách hiệu quả. Cha mẹ hãy tận dụng đồ chơi rubik để giải trí và rèn luyện sự tập trung cho bé

• Phát triển khả năng giải quyết vấn đề

Rubik thực sự là một trò chơi đầy thử thách, thậm chí đối với người lớn. Tuy nhiên, món đồ chơi trí tuệ này cũng có những công thức và quy tắc cơ bản của riêng nó. Vì vậy người chơi cần nắm bắt và kiên trì tìm ra hướng giải quyết phù hợp. Việc này sẽ làm phát triển đáng kể các kỹ năng giải quyết vấn đề, phán đoán không gian và trí tưởng tượng cũng như sự sáng tạo

• Hình thành khả năng tư duy và sáng tạo

Đồ chơi khối Rubik đòi hỏi người chơi phải có đầu óc nhạy bén. Thông qua quá trình tư duy và tìm ra giải pháp, não bộ của trẻ sẽ được kích thích phát triển. Đồng thời, đồ chơi khối Rubik cũng có tính thử thách cực cao, giúp khả năng tư duy và óc sáng tạo của trẻ không ngừng phát triển.

• Các mối quan hệ xã hội được mở rộng

Đồ chơi rubik có thể chơi được khi trẻ một mình, hoặc cũng có thể cùng bạn bè và gia đình giải trí. Trẻ em dễ dàng hình thành mối quan hệ mới với những người chơi cùng và có chung sở thích. Điều này rất hữu ích cho việc trau dồi kỹ năng giao tiếp và sự tự tin của trẻ.

Hướng dẫn xoay rubik 4×4

Hiện nay, công thức xoay rubik 4×4 rất đa dạng, không những thế người chơi có thể tìm tòi và sáng tạo ra nhiều công thức khác phù hợp với mình. Dưới đây, Pop Kids Learn sẽ hướng dẫn cách giải rubik 4×4 cho người mới chơi đơn giản nhất

Cách giải 4×4: các viên ở vị trí trung tâm

Cách giải này được chia thành 2 giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1: bé thực hiện giải từ các viên trung tâm của Rubik

Hướng dẫn dễ hiểu

Để giúp bé dễ hiểu hơn, ba mẹ hãy hướng dẫn bé yêu giải lần lượt theo thứ tự như sau nhé: 

Giải 1 tâm → Tâm đối diện → Tâm thứ 3 → Tâm thứ 4 → Giải 2 tâm cuối

Hướng dẫn cụ thể:

Bước 1: bé sẽ chọn tâm màu trắng để giải trước khoảng 5 bước xoay với công thức d’ r’ d.

Bước 2: đối diện với màu trắng là viên trung tâm màu vàng. Giữ khối Rubik sao cho tâm được giải đầu tiên (tâm màu trắng) nằm trên mặt D. Thực hiện theo công thức r U2 r’ và r U r’

Hướng dẫn giải rubik 4×4: giải các viên Cạnh của Rubik

Tiếp theo, ba mẹ hãy hướng dẫn bé giải theo các viên cạnh của khối rubik với bước 3 và 4 dưới đây:

Bước 3: Để giải quyết  tâm thứ ba, bé vẫn có thể tự do xoay nhiều cách. Kể từ bước này thì ba mẹ nên hướng dẫn bé áp dụng các phép quay r, l và U. Mục đích chính sẽ là tạo một cặp hai mảnh ở giữa và xếp chúng theo chiều dọc ở bên trái. Sau đó, tạo một cặp thứ hai của hai tâm và ghép nó với cặp còn lại để hoàn thành. Khi bé đã thực hiện xong, ba mẹ tiếp tục hướng dẫn bé xoay khối lập phương để đặt tâm này lên mặt B.

Bước 4: Tâm thứ 4 được giải quyết theo cách tương tự như tâm thứ 3. Bé cần chú ý cẩn thận không làm bất cứ thao tác nào để tránh ảnh hưởng đến phần trung tâm đã hoàn thành trên mặt B. Khi bé đã giải được tâm này, hãy xoay khối lập phương để đặt nó trên mặt B.

Cách giải rubik 4 nhân 4: giải hoàn thiện phần còn lại

Bước 5: Giải quyết 2 tâm còn lại cuối cùng. 

• Trường hợp 1: r U2 r2′ F2 r
• Trường hợp 2: r U2 r’
• Trường hợp 3: r U r’
• Trường hợp 4: r U’ r2′ F2 r
• Trường hợp 5: r U’ r’ U r U2 r’
• Trường hợp 6:  r’ F r F’ r U2 r’
• Trường hợp 7: r U r2′ F r

Giai đoạn 2: Giải các viên Cạnh của Rubik

Hướng dẫn nhanh

Giữ khối Rubik sao cho viên cạnh muốn ghép đôi nằm giữa mặt F (mặt trước) và mặt R (mặt Phải) > Sử dụng một số cách xoay các mặt U, L, D, B để di chuyển viên cạnh còn lại có cùng 2 mặt về 1 trong hai vị trí dưới đây. Sử dụng công thức R F’ U  F và d R F’ U  R’ F d’ > Lặp lại bước 1- bước 2 đối với từng cặp cạnh. 

Hướng dẫn chi tiết

Bước 1: Xác định viên Cạnh mà bé muốn ghép đôi. Giữ khối Rubik sao cho viên Cạnh này nằm giữa mặt F (mặt trước) và mặt R (mặt Phải). 

Bước 2: Tìm viên Cạnh còn lại có cùng hai mặt. Sử dụng một số cách xoay các mặt U, L, D, B, để di chuyển Viên Cạnh này về 1 trong hai vị trí dưới đây. Sử dụng công thức R F’ U  F và d R F’ U  R’ F d’.

Bước 3: Lặp lại bước 1- bước 2 đối với từng cặp cạnh để hoàn thiện

Giai đoạn 3: Giải hoàn thiện phần còn lại theo phương pháp giải Rubik 3×3

Khi này Rubik 4×4 của bé đã trở thành Rubik 3×3 và bé yêu có thể dùng các cách giải 3×3 để giải chúng.

Những lưu ý khác khi giải rubik 4×4

Cách giải rubik 4×4 cho người mới chơi: chú ý lỗi chẵn lẻ khi giải Rubik 4×4

Lỗi chẵn lẻ khi giải Rubik 4×4 là một trong những điều mà bé cần lưu ý. Vì kết cấu của Rubik 4×4 khác rất nhiều so với Rubik 3×3, vì thế trong quá trình giải Rubik 4×4 theo phương pháp rút gọn sẽ rất dễ dẫn tới một trong số lỗi thường gặp đó là Lỗi Chẵn lẻ (hay còn gọi là Parity). Đây cũng là lỗi được coi là nghiêm trọng nhất của người chơi Rubik. Lí do là vì khi xảy ra lỗi này, các bạn nhỏ sẽ phải tự ghi nhớ và sử dụng rất nhiều các công thức khác nhau để có thể bảo đảm giải hết 100% khối Rubik. Nếu không cẩn thận thì không chỉ khiến thời gian chơi kéo dài mà còn làm các bé trở nên chán nản, dễ bỏ cuộc.

Cách giải rubik 4×4 nhanh nhất: luyện tập càng nhiều để giảm thời gian giải đố một khối Rubik

Không chỉ riêng rubik mà bất kì trò chơi nào cũng cần bé phải luyện tập chăm chỉ. Đặc biệt, bé càng luyện tập giải Rubik 4×4 cơ bản thì càng nâng cao được tốc độ giải của mình. Đi kèm sự luyện tập chăm chỉ thì ba mẹ cũng cần phải chuẩn bị thêm những phương pháp luyện tập đúng cho trẻ tham khảo. Sau đây, POPS Kids Learn sẽ  giới thiệu đến ba mẹ và các con những phương pháp cực kì hữu dụng sau:

• Sử dụng các phương pháp giải rubik từ cơ bản tới nâng cao để tối ưu bước giải. 
• Đối với các bước 1 và 2: bé cần được áp dụng thêm bằng việc học theo phương pháp nâng cao. Ví dụ như Yau Method, CFOP Rubik, Roux Method,…

Yau Method: hay còn có tên gọi khác là Yau4 là một phương pháp giải Rubik 4×4 được phát triển bởi Robert Yau, một Cuber người Anh. Cuber này cũng là người sáng tạo ra phương pháp khác là Yau5 (được biết đến là phương pháp giải Rubik 5×5). Tuy nhiên Yau 4 và Yau5 hoàn toàn khác nhau và đều có thể áp dụng cho các Cube lớn hơn.

• Đối với bước 3: cải tiến bằng cách học các phương phải giải Rubik 3×3 nâng cao. 

CFOP Rubik:

• Bước 1: bé tạo dấu cộng ở mặt đáy (có thuật ngữ là Cross cfop)
• Bước 2: bé tập trung giải quyết hai tầng đầu tiên (có thuật ngữ là First two Layer – F2L)
• Bước 3: bé định hướng cho tầng cuối (có thuật ngữ là Orientation of the Last Layer – OLL)
• Bước 4: bé hoán vị cho tầng cuối (có thuật ngữ là Permutation of the Last Layer – PLL)

Roux Method: Phương pháp Roux ít được sử dụng rộng rãi nhưng nó đã cho thấy tiềm năng của mình bằng nhiều thành tích đáng nể như: trung bình 3×3 dưới 15s của Thom Barlow và Jules Manalong, dưới 10s của Austin Moor, Alexander Lau và thậm chí là dưới 7s của Kian Mansour.

Cách giải rubik theo Roux:

• Bước 1: Tạo một khối 1x2x3 bên trái (First Block – FB)
• Bước 2: Tạo một khối 1x2x3 bên phải (Second Block – SB)
• Bước 3: Chỉnh lại các góc của mặt trên (CMLL)
• Bước 3 dành cho người mới bắt đầu Roux

Định hướng (lật góc)

Hoán vị góc

• Bước 4: Hoàn thiện 6 cạnh còn lại (Last six edge – LSE)

Bước 4.1: Lật cạnh (Edge Orientation – EO)

Bước 4.2: Hoán vị cạnh UL và UR (ULUR)

Bước 4.3: Hoán vị các cạnh còn lại (Last Four Edge – L4E)

Nhóm 1: Không đối xứng

Nhóm 2: Đối xứng

ZZ Method: ZZ được coi là một trong 4 phương pháp giải 3×3 phổ biến nhất hiện nay, cùng với CFOP, Roux và Petrus. 

Đặc trưng của phương pháp giải ZZ là xác định và định hướng cạnh ngay từ đầu (EO), chính điều này làm nên sự khác biệt so với các phương pháp giải rubik 3×3 khác. Đặc biệt, ZZ có khả năng kết hợp với rất nhiều phương pháp giải khác.

Cách giải Rubik 3×3 theo phương pháp ZZ Method bao gồm: 

• Bước 1: Định hướng cạnh kèm theo đó là tạo một đường thẳng (EOLine)

 Cách nhận biết được cạnh “tốt” và “xấu” (Edge Orientation Detection)

 Cách định hướng các cạnh (Edge Orientation Strategy)

Tạo 1 đường thẳng nối tâm (Line)

• Bước 2: Tạo 2 block 1x2x3 tại hai mặt bên (F2L-The First Two Layer)
• Bước 3: Chỉnh lại các góc của mặt trên (LL-The Last Layer)

Lưu ý khi lựa chọn đồ chơi Rubik

Việc lựa chọn đồ chơi, nhất là đồ chơi trí tuệ cho bé yêu cần phải dựa trên độ tuổi để có thể đảm bảo sự an toàn về sức khỏe của trẻ. Vì thế, khi chọn mua các loại đồ chơi như rubik, ba mẹ hãy ưu tiên chọn những loại có chất liệu an toàn, không chứa các chất độc hại có thể gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ. Ngoài ra, khi lựa chọn mua đồ chơi Rubik cho bé, ba mẹ cũng nên lựa chọn những điểm bán uy tín dành cho trẻ em, tốt nhất là chỉ lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được sản xuất bởi các thương hiệu uy tín, đảm bảo không phải hàng kém chất lượng hay hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc chứa chất độc hại. 

Ba mẹ cũng nên kiểm tra lớp sơn bên ngoài  thường xuyên. Lớp sơn này được sơn trên bề mặt của đồ chơi Rubik để đảm bảo khối rubik không bị bong ra vì nó sẽ rất nguy hiểm nếu bé ngậm phải hoặc tiếp xúc với tay gây hại khi trẻ đưa lên miệng. Bên cạnh đó, kích thước của khối Rubik 4×4 cũng cần phải đảm bảo vừa vặn với tay khi trẻ cầm và không quá khó xoay khiến bé yêu cảm thấy quá khó khăn và không chơi được. Một mẹo nhỏ dành cho ba mẹ là những khối đồ chơi Rubik chất lượng sẽ được lắp ghép một cách trơn tru và dễ dàng và mỗi lần chơi thì bé chỉ cần xoay nhẹ đã có thể xoay được các mặt của Rubik.

Trên đây là những hướng dẫn của POPS Kids Learn để có thể giúp bé làm quen và học cách giải khối rubik 4×4 một cách đơn giản và dễ dàng nhất. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ba mẹ và bé có những giây phút luyện tập trí não hữu ích. Ghé POPS Kids Learn mỗi ngày để có thêm thật nhiều kiến thức nuôi dạy bé mới lạ ba mẹ nhé!