Bạn Đã Biết 10 Cách Dạy Trẻ Nhanh Biết Nói Này Chưa?
Trước khi các bé học nói bằng ngôn ngữ thực – bé chỉ bập bẹ và chơi đùa với âm thanh. Khi nào bé nói được từ đầu tiên? Các cách dạy trẻ nhanh biết nói dành cho ba là những cách nào? Bài viết sau đây sẽ bật mí cho cha mẹ những cột mốc quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ và cách mà chúng ta có thể giúp con học nói tốt hơn.
Xem nhanh
Khi nào cha mẹ nghe được những lời nói đầu tiên của bé?
Khi mới sinh, các bé giao tiếp không lời với thế giới bên ngoài. Bé nhăn mặt, khóc và vặn mình để biểu lộ một loạt các cảm xúc và nhu cầu thể chất. Sau đó, bé học cách bi bô và dần nói được những từ đầu tiên. Thời điểm nói được các từ đầu tiên này khác nhau giữa những đứa trẻ. Nhưng trong quá trình phát triển khả năng nói, nếu con bạn bị thiếu bất kỳ cột mốc nào sau đây, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa nhé.
3 tháng tuổi
Bé lắng nghe giọng nói, quan sát khuôn mặt khi bạn nói chuyện, và hướng về phía các âm thanh khác mà bé có thể được nghe xung quanh nhà. Đến cuối 3 tháng tuổi, các bé bắt đầu “thì thầm” – một giọng ê a vui vẻ, nhẹ nhàng, lặp đi lặp lại.
6 tháng tuổi
Bé bắt đầu bập bẹ những âm thanh khác nhau, bé có thể nói “ba-ba”, “da-da”. Vào cuối tháng thứ sáu hoặc thứ bảy, các bé phản ứng với tên riêng của chúng, nhận biết ngôn ngữ mẹ đẻ và sử dụng tông giọng để cho bạn biết bé vui hay buồn. Một số cha mẹ háo hức giải thích tiếng “ba-ba” của bé như là “ba/ bố”. Nhưng tiếng bi bô ở độ tuổi này vẫn thường được tạo thành từ các âm tiết ngẫu nhiên mà không có ý nghĩa hay khả năng hiểu thực sự.
9 tháng tuổi
Các bé có thể hiểu một số từ cơ bản như “không” và “tạm biệt”. Bé cũng có thể bắt đầu dùng nhiều phụ âm (như: p, d, b, t…) và các tông giọng.
12 – 18 tháng tuổi
Đa số các bé nói một vài từ đơn giản như “mama” và “baba” vào cuối tháng 12 – và bé biết bé đang nói gì. Bé phản ứng lại – hoặc ít nhất là hiểu, nếu không tuân theo – các yêu cầu ngắn gọn của bạn, như là “Con đặt nó xuống đi”. Đây cũng là giai đoạn cha mẹ dùng nhiều phương pháp hơn để dạy trẻ nhanh biết nói.
18 tháng tuổi
Bé nói vài từ đơn giản và có thể chỉ vào người, đồ vật và các bộ phận cơ thể khi bạn gọi tên các đối tượng đó. Bé lặp lại các từ hoặc âm thanh mà bé nghe bạn nói, nhưng bé chưa phát âm hoàn toàn chính xác. Ví dụ, bé có thể nói “bán” cho từ “bánh”.
2 tuổi
Các bé xâu chuỗi một số từ trong những cụm từ ngắn 2 – 4 từ, như “mẹ bái bai” hoặc “sữa con”. Bé đang học những từ có ý nghĩa nhiều hơn, thậm chí là những ý tưởng trừu tượng như “của tôi”.
3 tuổi
Vốn từ vựng của bé mở rộng nhanh chóng, chơi giả vờ sẽ thúc đẩy sự hiểu biết về ngôn ngữ biểu tượng và trừu tượng như “bây giờ”, các cảm giác như “buồn”, và các khái niệm không gian như “trong”.
10 cách dạy trẻ nhanh biết nói
Các bé hiểu bạn đang nói gì trước khi bé có thể nói chuyện một cách rõ ràng. Bạn có thể dạy trẻ bằng những phương pháp dạy trẻ nhanh biết nói sau:
Quan sát
Bé có thể giơ hai cánh tay lên để đòi bế, hoặc đẩy thức ăn ra để nói rằng bé đã ăn đủ rồi. Hãy mỉm cười, giao tiếp mắt và đáp ứng lại để khuyến khích những cố gắng giao tiếp không lời sớm này ở trẻ.
Lắng nghe
Chú ý tiếng bập bẹ của bé, và bi bô những âm thanh đó ngay cho bé. Các bé cố gắng bắt chước những âm thanh cha mẹ đang tạo ra, thay đổi cao độ và âm điệu để phù hợp với ngôn ngữ được nghe xung quanh bé. Vì vậy, cha mẹ hãy kiên nhẫn và cho bé nhiều thời gian để “nói chuyện” với bạn.
Khen ngợi
Cha mẹ dạy trẻ nhanh biết nói bằng cách mỉm cười và vỗ tay khen ngợi ngay cả những nỗ lực nhỏ nhất hoặc khó hiểu nhất khi bé bi bô. Các bé học được sức mạnh của lời nói nhờ phản ứng của những người lớn xung quanh.
Bắt chước
Các bé thích nghe giọng nói của cha mẹ. Cách dạy con nhanh biết nói là bạn hãy bi bô với bé. Bạn càng nói chuyện với bé, dùng các từ ngắn gọn, đơn giản nhưng chính xác (như là “con chó” khi bé nói “có”), bé càng cố gắng nói nhiều hơn.
Nói thêm với bé
Nếu con bạn dùng cử chỉ để yêu cầu một việc gì đó, đừng đáp ứng ngay cho con mà hãy tận dụng để nói chuyện với con.
Ví dụ, nếu bé chỉ vào bàn và làm ồn, đòi ăn thêm mì, thì đừng chỉ cho thêm mì. Thay vào đó, chỉ vào mì và nói “Con muốn ăn thêm mì không? Mì này có vị phô mai rất ngon phải không con?”
Tường thuật để dạy trẻ nhanh biết nói
Nói về những việc bạn đang làm khi giặt giũ, cho bé ăn, thay đồ cho bé – “Bây giờ chúng ta hãy mang đôi tất màu xanh này vào” hoặc “Cha/ mẹ đang cắt thịt gà cho con” – để bé kết nối lời nói của bạn với những đối tượng và hành động này.
Hãy cố gắng
Ngay cả khi bạn không hiểu bé đang nói gì, hãy tiếp tục cố gắng. Nhẹ nhàng lặp lại điều mà bạn nghĩ đang được nói đến, và hỏi xem điều đó có đúng không. Dành cho bé sự quan tâm yêu thương để con cảm thấy được khen thưởng khi cố gắng nói chuyện.
Để bé dẫn dắt
Hãy theo dõi sự chú ý và sở thích của bé, lặp lại các từ mà bé nói để khuyến khích cuộc trò chuyện hai chiều. Bạn cũng có thể lặp lại và phát triển trên những từ bé nói. Ví dụ, khi bé nói “tàu hỏa”, bạn nói “Đúng rồi, một đoàn tàu lớn màu đỏ con ha. Đoàn tàu chạy xình xịch nè”.
Vui chơi
Khuyến khích bé chơi, giả vờ và tưởng tượng thành tiếng để phát triển các kỹ năng nói khi bé mới biết đi.
Đọc sách
Đọc chậm, chỉ và gọi tên những gì bé thấy trên trang sách. Bạn cũng có thể thay đổi tông giọng để bé dễ dàng tiếp nhận các âm thanh giọng nói khác nhau. Những quyển sách có vần điệu hoặc những bài đồng dao cũng giúp trẻ rất nhiều trong việc học nói.
Trên đây là 10 cách dạy con trẻ mau biết nói, cha mẹ có thể tham khảo và áp dụng ngay trong năm đầu đời để bé phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất. Theo dõi POPS Kids Learn để xem thêm nhiều tips nuôi dạy con hay khác bố mẹ nhé!
POPS Kids Learn – học online tương tác với giảng viên đến từ các trung tâm giáo dục uy tín hàng đầu Everest Education, Học viện sáng tạo công nghệ Teky.
Các khoá học tại POPS Kids Learn dành cho trẻ từ 2-15 tuổi, với giáo trình giảng dạy hiện đại từ các trung tâm giáo dục uy tín. Bé thỏa thích học các môn học từ văn hoá như Toán Tư Duy, Tiếng Anh Ngoại Khóa, Công Nghệ, Khoa Học đến các bộ môn năng khiếu khác như Vũ Đạo, Nghệ Thuật Vẽ & Màu Sắc, Ảo Thuật.
Ba mẹ truy cập website: https://learn.pops.vn/ để khám phá cùng con nhé!